Sau khi phẫu thuật tạo hình tổn thương dây chằng mạn tính của ngón 1 có cần kiểm tra lại hoạt động của khớp hay không?

Nội dung chính

• Dây chằng mạn tính của ngón 1 có quan trọng hay không?
• Sau khi phẫu thuật dây chằng mạn tính của ngón 1 có cần kiểm tra lại hoạt động của khớp hay không?
• Phẫu thuật tạo hình tổn thương dây chằng mạn tính của ngón 1 được chỉ định điều trị trong trường hợp nào?

Dây chằng mạn tính của ngón 1 có quan trọng hay không?

Phẫu thuật tạo hình tổn thương dây chằng mạn tính của ngón 1 là một trong 62 Quy trình kỹ thuật Ngoại khoa, chuyên khoa Chấn thương chỉnh hình ban hành kèm theo Quyết định 5728/QĐ-BYT năm 2017.

Căn cứ theo quy định tại Mục I Quy trình kỹ thuật phẫu thuật tạo hình tổn thương dây chằng mạn tính của ngón 1 ban hành kèm theo Quyết định 5728/QĐ-BYT năm 2017 như sau:

PHẪU THUẬT TẠO HÌNH TỔN THƯƠNG DÂY CHẰNG MẠN TÍNH CỦA NGÓN I

I. ĐẠI CƯƠNG

- Đây là bệnh lý tổn thương dây chằng bên trụ của khớp bàn ngón ngón tay cái mạn tính, được ghi nhận từ năm 1955 ở những người thợ săn Scotland, do động tác xoắn vặn lặp lại nhiều lần dẫn đến thương tổn.

- Ngày nay, chấn thương này nghiêm trọng hơn, đặc biệt hay gặp trong động tác tiếp đất của vận động viên trượt tuyết. Bệnh này còn được gọi là “ngón tay của người trượt tuyết”.

- Sự ổn định của dây chằng rất quan trọng, nó đóng góp cho các động tác cầm nắm của bàn tay. Do vậy, cần được phẫu thuật và tập luyện một cách hợp lý.

...

Theo đó, đây là bệnh lý tổn thương dây chằng bên trụ của khớp bàn ngón ngón tay cái mạn tính, được ghi nhận từ năm 1955 ở những người thợ săn Scotland, do động tác xoắn vặn lặp lại nhiều lần dẫn đến thương tổn.

Ngày nay, chấn thương này nghiêm trọng hơn, đặc biệt hay gặp trong động tác tiếp đất của vận động viên trượt tuyết. Bệnh này còn được gọi là “ngón tay của người trượt tuyết”.

Sự ổn định của dây chằng rất quan trọng, nó đóng góp cho các động tác cầm nắm của bàn tay. Do vậy, cần được phẫu thuật và tập luyện một cách hợp lý.

Như vậy, có thể thấy rằng dây chằng mạn tính của ngón 1 rất quan trọng và sự ổn định của dây chằng cũng rất quan trọng, nó đóng góp cho các động tác cầm nắm của bàn tay.

Sau khi phẫu thuật dây chằng mạn tính của ngón 1 có cần kiểm tra lại hoạt động của khớp hay không?

Căn cứ theo quy định tại Mục IV Quy trình kỹ thuật phẫu thuật tạo hình tổn thương dây chằng mạn tính của ngón 1 ban hành kèm theo Quyết định 5728/QĐ-BYT năm 2017 như sau:

PHẪU THUẬT TẠO HÌNH TỔN THƯƠNG DÂY CHẰNG MẠN TÍNH CỦA NGÓN I

...

IV. KỸ THUẬT PHẪU THUẬT

- Người bệnh nằm ngửa, gây tê đám rối và garo.

- Rạch da chữ S hoặc V bờ trụ của ngón 1, phẫu tích các thành phần đến dây chằng, chú ý các nhánh nông cảm giác.

- Bộc lộ đầu tận còn lại của dây chằng, có nhiều phương án giải quyết theo các tác giả:

+ Nối lại phần dây chằng

+ Khâu bao khớp và dây chằng

+ Chuyển bám tận của gân cơ khép ngón cái lên nền xương đốt ngón 1

+ Tái tạo lại dây chằng đi từ cổ xương bàn ngón đến nền xương đốt 1, vật liệu là gân, có thể là: gân gan tay dài, trường hợp không có có thể sử dụng một phần gân duỗi dài ngón 1.

. Trong trường hợp tổn thương rật muộn có thể tính đến chuyện làm cứng khớp.

- Kiểm tra lại vận động của khớp

- Đóng lại theo lớp giải phẫu.

Theo đó, các bước kỹ thuật trong phẫu thuật tạo hình tổn thương dây chằng mạn tính của ngón 1 sẽ được thực hiện theo quy trình phẫu thuật trên.

Phẫu thuật tạo hình tổn thương dây chằng mạn tính

Phẫu thuật tạo hình tổn thương dây chằng mạn tính của ngón 1 được chỉ định điều trị trong trường hợp nào?

Căn cứ theo quy định tại Mục II Quy trình kỹ thuật phẫu thuật tạo hình tổn thương dây chằng mạn tính của ngón 1 ban hành kèm theo Quyết định 5728/QĐ-BYT năm 2017 như sau:

PHẪU THUẬT TẠO HÌNH TỔN THƯƠNG DÂY CHẰNG MẠN TÍNH CỦA NGÓN I

...

II. CƠ CHẾ CHẤN THƯƠNG

Bất kỳ những “stress” làm căng giãn quá mức dây chằng này có thể dẫn đến đứt. Hay gặp nhất trong tư thế 1 cú ngã với ngón tay cái dạng.

Thương tổn có thể gặp phải: Đứt dây chằng bên bàn ngón, bong điểm bám của dây chằng này ngang nền đốt bàn 2, hoặc cả 2.

III. CHỈ ĐỊNH ĐIỀU TRỊ

Trong trường hợp dây chằng đứt một phần nhưng khớp còn vững khi gấp, điều trị bảo tồn bằng cách bất động bàn ngón 1 bằng bột hoặc nẹp phù hợp trong 4 tuần.

Trong trường hợp khớp bàn ngón mất vững tư thế duỗi (hơn 15 độ so với bên lành hoặc hơn 30 độ so với tư thế thẳng, phẫu thuật được đặt ra.

...

Như vậy, theo quy định trên thì phẫu thuật tạo hình tổn thương dây chằng mạn tính của ngón 1 được chỉ định trong trường hợp:

- Dây chằng đứt một phần nhưng khớp còn vững khi gấp, điều trị bảo tồn bằng cách bất động bàn ngón 1 bằng bột hoặc nẹp phù hợp trong 4 tuần.

- Khớp bàn ngón mất vững tư thế duỗi (hơn 15 độ so với bên lành hoặc hơn 30 độ so với tư thế thẳng, phẫu thuật được đặt ra.