Mỗi tổ chức tín dụng trong hệ thống được quyền áp dụng cách thu nợ khác nhau đối với các khoản vay hay không?

Nội dung chính

• Mỗi tổ chức tín dụng trong hệ thống được quyền áp dụng cách thu nợ khác nhau đối với các khoản vay hay không?
• Quy định về thu nợ của tổ chức tín dụng có cần phải gửi cho cơ quan khác không?
• Khách hàng có thể thỏa thuận về việc thu nợ với tổ chức tín dụng hay không?

Mỗi tổ chức tín dụng trong hệ thống được quyền áp dụng cách thu nợ khác nhau đối với các khoản vay hay không?

Tại Điều 22 Thông tư 39/2016/TT-NHNN có quy định như sau:

"Điều 22. Quy định nội bộ

1. Căn cứ quy định tại Luật các tổ chức tín dụng, Thông tư này và các quy định của pháp luật có liên quan, tổ chức tín dụng ban hành quy định nội bộ về cho vay, quản lý tiền vay phù hợp với đặc điểm hoạt động kinh doanh của tổ chức tín dụng (sau đây gọi là quy định nội bộ về cho vay).

2. Quy định nội bộ về cho vay của tổ chức tín dụng được thực hiện trong toàn hệ thống và phải có tối thiểu các nội dung cụ thể sau:

a) Điều kiện cho vay; các nhu cầu vốn không được cho vay; phương thức cho vay; lãi suất cho vay và phương pháp tính lãi tiền vay; hồ sơ cho vay và các tài liệu của khách hàng gửi tổ chức tín dụng phù hợp với đặc điểm của khoản vay, loại cho vay và đối tượng khách hàng; thu nợ; điều kiện, quy trình và thủ tục cơ cấu lại thời hạn trả nợ; chuyển nợ quá hạn;

b) Quy trình thẩm định, phê duyệt và quyết định cho vay, trong đó quy định cụ thể thời hạn tối đa thẩm định, quyết định cho vay; phân cấp, ủy quyền và trách nhiệm của từng cá nhân, bộ phận trong việc thẩm định, phê duyệt, quyết định cho vay và các công việc khác thuộc quy trình hoạt động cho vay;

c) Quy trình kiểm tra, giám sát quá trình vay vốn, sử dụng vốn vay và trả nợ của khách hàng; phân cấp, ủy quyền và trách nhiệm của từng cá nhân, bộ phận trong việc kiểm tra, giám sát quá trình vay vốn, sử dụng vốn vay và trả nợ của khách hàng;

d) Việc áp dụng biện pháp bảo đảm tiền vay, thẩm định tài sản bảo đảm tiền vay, việc quản lý, giám sát, theo dõi tài sản bảo đảm tiền vay phù hợp với biện pháp bảo đảm tiền vay, đặc điểm của tài sản bảo đảm tiền vay và khách hàng;

đ) Chấm dứt cho vay, xử lý nợ; miễn, giảm lãi tiền vay, phí;

e) Nhận dạng các loại rủi ro có thể phát sinh trong quá trình cho vay; quy trình theo dõi, đánh giá và kiểm soát rủi ro; phương án xử lý rủi ro;

g) Kiểm soát việc cho vay để trả nợ khoản vay tại tổ chức tín dụng, trả nợ khoản vay nước ngoài nhằm phòng ngừa và ngăn chặn việc phản ánh sai lệch chất lượng tín dụng. Kiểm soát việc cho vay theo phương thức cho vay tuần hoàn và phương thức cho vay quay vòng nhằm quản lý dòng tiền của khách hàng để đảm bảo khả năng thu hồi đầy đủ nợ gốc và lãi tiền vay đúng hạn theo thoả thuận, phản ánh đúng chất lượng tín dụng.

Căn cứ theo quy định trên, có thể thấy quy định nội bộ về cho vay nói chung của tổ chức tín dụng phải được quy định cụ thể và áp dụng thực hiện trong toàn hệ thống, trong đó có quy định về hoạt động thu nợ. Do đó, tổ chức tín dụng khi thu các khoản nợ vay cần phải đảm bảo thực hiện chung một cách thức trong cùng hệ thống, không được phép áp dụng cách thức thu nợ riêng lẻ tại tổ chức tín dụng của mình.

Mỗi tổ chức tín dụng trong hệ thống được quyền áp dụng cách thu nợ khác nhau đối với các khoản vay hay không?

Quy định về thu nợ của tổ chức tín dụng có cần phải gửi cho cơ quan khác không?

Tại khoản 3 Điều 22 Thông tư 39/2016/TT-NHNN có quy định như sau:

"3. Trong thời hạn 10 (mười) ngày làm việc kể từ ngày ban hành mới hoặc sửa đổi, bổ sung quy định nội bộ về cho vay, tổ chức tài chính vi mô và quỹ tín dụng nhân dân gửi quy định nội bộ đó cho Ngân hàng Nhà nước chi nhánh tỉnh, thành phố; tổ chức tín dụng khác gửi cho Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (Cơ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng)."

Theo đó, tổ chức tài chính vi mô và quỹ tín dụng nhân dân gửi quy định nội bộ đó cho Ngân hàng Nhà nước chi nhánh tỉnh, thành phố; tổ chức tín dụng khác gửi cho Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (Cơ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng) trong thời hạn 10 ngày làm việc kể từ ngày ban hành quy định nội bộ về cho vay, trong đó có quy định về thu nợ của tổ chức tín dụng.

Khách hàng có thể thỏa thuận về việc thu nợ với tổ chức tín dụng hay không?

Tại khoản 1 Điều 23 Thông tư 39/2016/TT-NHNN có quy định một số nội dung cần có trong thỏa thuận cho vay, trong đó:

"Điều 23. Thỏa thuận cho vay

1. Thỏa thuận cho vay phải được lập thành văn bản, trong đó tối thiểu có các nội dung sau:

...

m) Các trường hợp chấm dứt cho vay; thu nợ trước hạn; chuyển nợ quá hạn đối với số dư nợ gốc mà khách hàng không trả được nợ trước hạn khi tổ chức tín dụng chấm dứt cho vay, thu hồi nợ trước hạn; hình thức và nội dung thông báo chấm dứt cho vay, thu hồi nợ trước hạn theo khoản 1 Điều 21 Thông tư này;"

Như vậy, khách hàng và tổ chức tín dụng có quyền thỏa thuận với nhau về trường hợp thu nợ trước hạn chuyển nợ quá hạn đối với số dư nợ gốc mà khách hàng không trả được nợ trước hạn khi tổ chức tín dụng chấm dứt cho vay, thu hồi nợ trước hạn; hình thức và nội dung thông báo chấm dứt cho vay, thu hồi nợ trước hạn theo khoản 1 Điều 21 Thông tư này.