Giai đoạn cấp cứu khi điều trị nội trú cho trẻ mắc bệnh suy dinh dưỡng cấp tính thực hiện gồm mấy bước?

Nội dung chính

• Điều trị nội trú bệnh suy dinh dưỡng cấp tính ở trẻ em từ 0 đến 72 tháng tuổi dành cho bệnh nhân như thế nào?
• Khi điều trị nội trú cho trẻ mắc bệnh suy dinh dưỡng cấp tính, tiêu chuẩn tiếp nhận mới được quy định như thế nào?
• Giai đoạn cấp cứu khi điều trị nội trú cho trẻ mắc bệnh suy dinh dưỡng cấp tính thực hiện gồm mấy bước?

Điều trị nội trú bệnh suy dinh dưỡng cấp tính ở trẻ em từ 0 đến 72 tháng tuổi dành cho bệnh nhân như thế nào?

Căn cứ theo tiết 3.1 tiểu mục 3 Mục III Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị bệnh suy dinh dưỡng cấp tính ở trẻ em từ 0 đến 72 tháng tuổi (sau đây gọi là Hướng dẫn) Ban hành kèm theo Quyết định 4487/QĐ-BYT năm 2016 quy định như sau:

Hướng dẫn điều trị bệnh SDD cấp tính:

...

3. Điều trị:

3.1. Điều trị nội trú:

Điều trị nội trú dành cho những bệnh nhân mắc bệnh SDD cấp tính có biến chứng hoặc tiến triển xấu hay không đáp ứng với điều trị ngoại trú. Điều trị nội trú chia ra làm 2 giai đoạn:

● Giai đoạn cấp cứu cho trẻ có tình trạng cấp tính và thương tổn nặng.

● Giai đoạn chuyển tiếp trước khi chuyển bệnh nhân sang điều trị ngoại trú.

Điều trị nội trú được thực hiện ở bệnh viện.

Người chịu trách nhiệm điều trị là bác sỹ.

Sử dụng và theo dõi việc sử dụng chế phẩm dinh dưỡng điều trị cho trẻ mắc bệnh SDD là điều dưỡng viên.

...

Theo đó, điều trị nội trú dành cho những bệnh nhân mắc bệnh suy dinh dưỡng cấp tính có biến chứng hoặc tiến triển xấu hay không đáp ứng với điều trị ngoại trú. Điều trị nội trú chia ra làm 2 giai đoạn:

- Giai đoạn cấp cứu cho trẻ có tình trạng cấp tính và thương tổn nặng.

- Giai đoạn chuyển tiếp trước khi chuyển bệnh nhân sang điều trị ngoại trú.

Điều trị nội trú được thực hiện ở bệnh viện. Người chịu trách nhiệm điều trị là bác sỹ. Sử dụng và theo dõi việc sử dụng chế phẩm dinh dưỡng điều trị cho trẻ mắc bệnh suy dinh dưỡng là điều dưỡng viên.

Điều trị nội trú cho trẻ mắc bệnh suy dinh dưỡng cấp tính (Hình từ Internet)

Khi điều trị nội trú cho trẻ mắc bệnh suy dinh dưỡng cấp tính, tiêu chuẩn tiếp nhận mới được quy định như thế nào?

Căn cứ theo tiết 3.1 tiểu mục 3 Mục III Hướng dẫn Ban hành kèm theo Quyết định 4487/QĐ-BYT năm 2016 quy định như sau:

Hướng dẫn điều trị bệnh SDD cấp tính:

...

3. Điều trị:

3.1. Điều trị nội trú:

...

3.1.1. Tiêu chuẩn tiếp nhận

...

Theo đó, tiêu chuẩn tiếp nhận mới của điều trị nội trú là suy dinh dưỡng cấp tính nặng hoặc vừa và kèm theo một trong những dấu hiệu sau:

- Nôn.

- Lơ mơ/không tỉnh táo.

- Co giật.

- Thở rít.

- Viêm phổi rút lõm lồng ngực.

- Mất nước nặng.

- Thiếu máu nặng.

- Không còn cảm giác thèm ăn (Kiểm tra cảm giác thèm ăn theo Phụ lục IV).

- Phù dinh dưỡng.

Giai đoạn cấp cứu khi điều trị nội trú cho trẻ mắc bệnh suy dinh dưỡng cấp tính thực hiện gồm mấy bước?

Căn cứ theo tiết 3.1 tiểu mục 3 Mục III Hướng dẫn Ban hành kèm theo Quyết định 4487/QĐ-BYT năm 2016 quy định như sau:

Hướng dẫn điều trị bệnh SDD cấp tính:

...

3. Điều trị:

3.1. Điều trị nội trú:

...

3.1.3. Điều trị

* Giai đoạn cấp cứu

Các biến chứng thường gặp trong giai đoạn này là: hạ đường huyết, hạ thân nhiệt, rối loạn nước điện giải, nhiễm khuẩn, thiếu vi chất dinh dưỡng.

Mục đích của giai đoạn này là ổn định các biến chứng và bắt đầu cho sử dụng chế phẩm điều trị phù hợp.

Bao gồm các bước sau:

- Điều trị/dự phòng hạ đường huyết

- Điều trị/dự phòng hạ thân nhiệt

- Điều trị/dự phòng mất nước

- Cân bằng điện giải

- Điều trị/dự phòng nhiễm khuẩn

- Điều trị thiếu vi chất dinh dưỡng

- Bắt đầu cho sử dụng chế phẩm điều trị với liều phù hợp.

Bước 1: Điều trị/dự phòng hạ đường huyết

Xử lý hạ đường huyết nếu có. Thận trọng khi sử dụng đường tĩnh mạch.

Bước 2: Điều trị/dự phòng hạ thân nhiệt

Đảm bảo cho trẻ được ủ ấm (Mặc đủ quần áo, ủ trong chăn ấm hoặc lò sưởi, hoặc sưởi ấm bằng bế áp da trẻ với da mẹ).Tránh để ướt. Sử dụng chế phẩm dinh dưỡng điều trị ngay (xem bước 7).

Bước 3: Điều trị/dự phòng mất nước

- Tình trạng mất nước thường khó đánh giá ở trẻ mắc bệnh SDD nặng. Hạn chế bù dịch bằng đường truyền tĩnh mạch trừ khi có sốc hoặc rối loạn điện giải, hạ đường huyết mà trẻ không uống được.

- Chế phẩm ORS của WHO có nồng độ Na cao và K thấp nên không thích hợp với trẻ mắc bệnh SDD cấp tính, do vậy cần dùng chế phẩm ReSoMal.

...

Bước 4: Điều chỉnh cân bằng điện giải

Chế phẩm F75, F100, RUTF đã chứa đủ K và Mg.

Nếu sử dụng các chế phẩm nuôi dưỡng khác thì cần đảm bảo bổ sung: Kali 3- 4mmol/kg/ngày, Mg: 0,4-0,6 mmol/kg/ngày.

Chế biến thức ăn không thêm muối, khi bù nước sử dụng chế phẩm bù nước có hàm lượng Na thấp (VD ReSoMal).

Bước 5: Điều trị/ dự phòng nhiễm khuẩn

Trẻ mắc bệnh SDD nặng, dấu hiệu thường gặp của nhiễm khuẩn như sốt thường khó phát hiện do đó phải mặc định tất cả trẻ mắc bệnh SDD cấp tính nặng nhập viện đều có nhiễm khuẩn và điều trị kháng sinh thích hợp.

Bước 6: Điều chỉnh thiếu hụt các vi chất dinh dưỡng

Nếu trẻ mắc bệnh SDD cấp tính nặng được điều trị bằng F75, F100, RUTF hoặc các chế phẩm dinh dưỡng điều trị tương đương theo đúng tiêu chuẩn của WHO (theo Phụ lục XI) thì các tình trạng thiếu hụt các vi chất dinh dưỡng đều được giải quyết vì vậy không cần bổ sung thêm sắt, vitamin A, kẽm, acid folic, đa vi chất...

- Vitamin A

...

- Kẽm

...

Bước 7: Bắt đầu sử dụng chế phẩm dinh dưỡng điều trị

Cho sử dụng chế phẩm dinh dưỡng điều trị một cách thận trọng. Bắt đầu càng sớm càng tốt. Mục tiêu của bước này là cung cấp đủ năng lượng và chất đạm để duy trì các hoạt động sinh lý cơ bản của cơ thể và ổn định biến chứng, làm giảm nguy cơ tử vong. Không quá kỳ vọng vào sự tăng cân của trẻ trong bước này. Sử dụng chế phẩm dinh dưỡng điều trị F-75 (Phụ lục V) được khuyến cáo và sử dụng theo các nguyên lý cơ bản sau:

...

Khi điều trị nội trú bệnh nhân mắc bệnh suy dinh dưỡng cấp tính, các biến chứng thường gặp trong giai đoạn cấp cứu là: hạ đường huyết, hạ thân nhiệt, rối loạn nước điện giải, nhiễm khuẩn, thiếu vi chất dinh dưỡng.

Mục đích của giai đoạn cấp cứu là ổn định các biến chứng và bắt đầu cho sử dụng chế phẩm điều trị phù hợp.

Giai đoạn cấp cứu khi điều trị nội trú bệnh nhân mắc bệnh suy dinh dưỡng cấp tính gồm các bước sau:

- Điều trị/dự phòng hạ đường huyết

- Điều trị/dự phòng hạ thân nhiệt

- Điều trị/dự phòng mất nước

- Cân bằng điện giải

- Điều trị/dự phòng nhiễm khuẩn

- Điều trị thiếu vi chất dinh dưỡng

- Bắt đầu cho sử dụng chế phẩm điều trị với liều phù hợp.