Yêu cầu người lao động thực hiện hợp đồng lao động để trả nợ có được không? Buộc người lao động thực hiện hợp đồng để trả nợ bị xử phạt thế nào?

Nội dung chính

• Khi giao kết hợp đồng lao động cần đảm bảo những nguyên tắc nào?
• Người sử dụng lao động có quyền yêu cầu người lao động thực hiện hợp đồng lao động để trả nợ không?
• Buộc người lao động thực hiện hợp đồng lao động để trả nợ thì bị xử phạt như thế nào?

Khi giao kết hợp đồng lao động cần đảm bảo những nguyên tắc nào?

Căn cứ Điều 15 Bộ luật Lao động 2019 quy định về nguyên tắc khi giao kết hợp đồng lao động như sau:

Nguyên tắc giao kết hợp đồng lao động

1. Tự nguyện, bình đẳng, thiện chí, hợp tác và trung thực.

2. Tự do giao kết hợp đồng lao động nhưng không được trái pháp luật, thỏa ước lao động tập thể và đạo đức xã hội.

Theo đó, hợp đồng lao động được xây dựng trên cơ sở thoả thuận của các bên. Dựa trên sự tự nguyện, thỏa thuận, bình đẳng để cùng đi đến việc xác lập mối quan hệ lao động giữa người sử dụng lao động và người lao động.

Các bên trong quan hệ lao động thể hiện tinh thần thiện chí, hợp tác, trung thực cùng hỗ trợ nhau để đạt được mục đích cuối cùng là giao kết hợp đồng.

Các bên tự do thỏa thuận hợp tác giữa các bên trong quan hệ lao động nhưng phải phù hợp với khuôn khổ pháp luật và không trái với chuẩn mực xã hội nhằm đảm bảo quyền lợi của các bên cũng như giữ gìn trật tự xã hội.

Thực hiện hợp đồng lao động để trả nợ (Hình từ Internet)

Người sử dụng lao động có quyền yêu cầu người lao động thực hiện hợp đồng lao động để trả nợ không?

Căn cứ Điều 8 Bộ luật Lao động 2019 quy định về các hành vi bị nghiêm cấm trong lĩnh vực lao động, cụ thể như sau:

- Phân biệt đối xử trong lao động.

- Ngược đãi người lao động, cưỡng bức lao động.

- Quấy rối tình dục tại nơi làm việc.

- Lợi dụng danh nghĩa dạy nghề, tập nghề để trục lợi, bóc lột sức lao động hoặc lôi kéo, dụ dỗ, ép buộc người học nghề, người tập nghề vào hoạt động trái pháp luật.

- Sử dụng lao động chưa qua đào tạo hoặc chưa có chứng chỉ kỹ năng nghề quốc gia đối với nghề, công việc phải sử dụng lao động đã được đào tạo hoặc phải có chứng chỉ kỹ năng nghề quốc gia.

- Lôi kéo, dụ dỗ, hứa hẹn, quảng cáo gian dối hoặc thủ đoạn khác để lừa gạt người lao động hoặc để tuyển dụng người lao động với mục đích mua bán người, bóc lột, cưỡng bức lao động hoặc lợi dụng dịch vụ việc làm, hoạt động đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng để thực hiện hành vi trái pháp luật.

- Sử dụng lao động chưa thành niên trái pháp luật.

Bên cạnh đó, căn cứ tại Điều 17 Bộ luật Lao động 2019 quy định về hành vi người sử dụng lao động không được làm khi giao kết, thực hiện hợp đồng lao động, cụ thể như sau:

Hành vi người sử dụng lao động không được làm khi giao kết, thực hiện hợp đồng lao động

1. Giữ bản chính giấy tờ tùy thân, văn bằng, chứng chỉ của người lao động.

2. Yêu cầu người lao động phải thực hiện biện pháp bảo đảm bằng tiền hoặc tài sản khác cho việc thực hiện hợp đồng lao động.

3. Buộc người lao động thực hiện hợp đồng lao động để trả nợ cho người sử dụng lao động.

Pháp luật quy định người sử dụng lao động không được giữ các loại giấy tờ tùy thân, văn bằng, chứng chỉ của người lao động là nhằm đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động nói chung và công dân nói riêng.

Khi giao kết hợp đồng lao động cũng như quá trình thực hiện hợp đồng lao động, người sử dụng lao động không có quyền thỏa thuận với người lao động về việc ký quỹ một số tiền cho người sử dụng lao động đảm bảo cho việc thực hiện hợp đồng lao động.

Như vậy đối chiếu với trường hợp của bạn, chủ nhà hàng yêu cầu bạn phải thực hiện hợp đồng nhằm mục đích trả nợ là hành vi trái với quy định khi giao kết, thực hiện hợp đồng.

Việc buộc người lao động thực hiện hợp đồng lao động để trả nợ cho người sử dụng lao động là đi ngược lại với nguyên tắc giao kết hợp đồng lao động.

Buộc người lao động thực hiện hợp đồng lao động để trả nợ thì bị xử phạt như thế nào?

Căn cứ khoản 4 Điều 11 Nghị định 12/2022/NĐ-CP quy định về vi phạm quy định về thực hiện hợp đồng lao động, cụ thể như sau:

Vi phạm quy định về thực hiện hợp đồng lao động

...

4. Phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 75.000.000 đồng đối với người sử dụng lao động có một trong các hành vi sau đây:

a) Cưỡng bức lao động hoặc ngược đãi người lao động nhưng chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự;

b) Buộc người lao động thực hiện hợp đồng lao động để trả nợ cho người sử dụng lao động.

Theo khoản 1 Điều 6 Nghị định 12/2022/NĐ-CP thì mức phạt quy định nêu trên chỉ là mức phạt đối với cá nhân. Mức phạt tiền đối với tổ chức sẽ bằng 02 lần mức phạt đối với cá nhân.

Do đó, trường hợp của bạn người sử dụng lao động là cá nhân có hành vi vi phạm buộc người lao động thực hiện hợp đồng lao động để trả nợ cho người sử dụng lao động là trái với pháp luật nên theo quy định mức phạt tiền là từ 50.000.000 đồng đến 75.000.000 đồng.