Người lao động có hủy quá trình đóng BHXH được không?

Nội dung chính

• Công ty nợ tiền đóng BHXH người lao động có được chốt sổ?
• Người lao động có hủy quá trình đóng BHXH được không?
• Người lao động bị ảnh hưởng gì nếu hủy quá trình đóng BHXH?

Công ty nợ tiền đóng BHXH người lao động có được chốt sổ?

Căn cứ theo quy định tại khoản 3 Điều 48 Bộ luật Lao động 2019 có quy định sau khi chấm dứt hợp đồng lao động, công ty phải có trách nhiệm hoàn thành thủ tục xác nhận thời gian đóng bảo hiểm xã hội và chốt sổ bảo hiểm xã hội cho người lao động.

Trách nhiệm khi chấm dứt hợp đồng lao động

...

3. Người sử dụng lao động có trách nhiệm sau đây:

a) Hoàn thành thủ tục xác nhận thời gian đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp và trả lại cùng với bản chính giấy tờ khác nếu người sử dụng lao động đã giữ của người lao động;

b) Cung cấp bản sao các tài liệu liên quan đến quá trình làm việc của người lao động nếu người lao động có yêu cầu. Chi phí sao, gửi tài liệu do người sử dụng lao động trả.

Trường hợp công ty nợ tiền đóng BHXH, căn cứ Điều 46 Quy trình thu bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp; quản lý sổ bảo hiểm xã hội, thẻ bảo hiểm y tế ban hành kèm theo Quyết định 595/QĐ-BHXH năm 2017, được sửa đổi bởi khoản 31 Điều 1 Quyết định 505/QĐ-BHXH năm 2020 quy định nếu người lao động chấm dứt hợp đồng lao động thì công ty có trách nhiệm đóng đủ tiền bảo hiểm bao gồm cả tiền lãi chậm đóng theo quy định, cơ quan BHXH xác nhận sổ BHXH để kịp thời giải quyết chế độ cho người lao động.

Cấp và quản lý sổ BHXH

Nội dung ghi trên sổ BHXH và gộp sổ BHXH đối với một người có từ 2 sổ BHXH trở lên được quản lý theo Điều 33b.

1. Ghi, xác nhận thời gian đóng BHXH, BHTN, BHTNLĐ, BNN trong sổ BHXH

…

1.2. Đối với đơn vị nợ tiền đóng BHXH, BHTN, BHTNLĐ, BNN, nếu người lao động đủ điều kiện hưởng BHXH hoặc chấm dứt HĐLĐ, HĐLV thì đơn vị có trách nhiệm đóng đủ BHXH, BHTN, BHTNLĐ, BNN, bao gồm cả tiền lãi chậm đóng theo quy định, cơ quan BHXH xác nhận sổ BHXH để kịp thời giải quyết chế độ BHXH, BHTN cho người lao động.

...

Trường hợp công ty chưa đóng đủ thì xác nhận sổ BHXH đến thời điểm đã đóng BHXH. Sau khi thu hồi được số tiền đơn vị còn nợ thì xác nhận bổ sung trên sổ BHXH.

Như vậy, trường hợp công ty nợ tiền đóng BHXH sẽ phải có trách nhiệm ưu tiên hoàn thiện số tiền BHXH còn nợ đóng cho người lao động nghỉ việc. Đồng thời công ty cũng phải thực hiện trách nhiệm chốt sổ bảo hiểm xã hội để người lao động có thể tiếp tục tham gia BHXH.

Nếu công ty không đóng bổ sung tiền nợ đóng BHXH còn thiếu người lao động vẫn có thể yêu cầu công ty thực hiện chốt sổ cho những tháng đã đóng BHXH.

Người lao động có hủy quá trình đóng BHXH được không?

Người lao động có hủy quá trình đóng BHXH được không?

Hiện nay có trường hợp nhiều công ty đã không còn ai, cũng không tuyên bố phá sản khiến người lao động không chốt được sổ BHXH và làm quá trình đóng BHXH bị gián đoạn.

Trong trường hợp này nhiều người lao động lựa chọn việc hủy quá trình tham gia BHXH tại công ty cũ để thực hiện việc chốt sổ. Vậy lao động có thể hủy quá trình tham gia BHXH được hay không?

Theo khoản 5 Mục I Công văn 3663/BHXH-THU năm 2014, quy định về các nguyên tắc xử lý liên quan đến gộp sổ BHXH như sau:

Các nguyên tắc xử lý liên quan đến gộp sổ BHXH:

…

5. Trường hợp NLĐ cam kết không thừa nhận quá trình tham gia BHXH, BHTN thì phải trình bày rõ trong Đơn đề nghị (mẫu D01-TS). Cán bộ xử lý nghiệp vụ khóa dữ liệu quá trình đóng BHXH, BHTN bằng phương án KB, KT và lập biên bản hủy sổ tại mục “Hủy có nhiều sổ”. Đơn đề nghị của NLĐ có phê duyệt của Ban Giám đốc BHXH quận, huyện hoặc Lãnh đạo phòng Thu BHXH Thành phố để thay thế cho sổ thu hồi. Trường hợp đặc biệt phải phục hồi lại quá trình đã khóa phương án KB, KT, thì chỉ được thực hiện khi có sự phê duyệt (nơi đã khóa dữ liệu trước đây) của Ban Giám đốc BHXH quận, huyện hoặc lãnh đạo phòng chức năng của Thành phố và đúng theo quy trình phục hồi số sổ đã hủy.

Như vậy, người lao động có thể hủy quá trình đóng BHXH tại công ty cũ, để thực hiện quá trình đóng BHXH tại công ty mới. Tuy nhiên để hủy quá trình đóng BHXH bạn cần viết cam kết không thừa nhận quá trình tham gia và ghi rõ trong Mẫu D01-TS kèm theo Công văn này.

Người lao động bị ảnh hưởng gì nếu hủy quá trình đóng BHXH?

Việc hủy thời gian đóng BHXH ở công ty cũ sẽ khiến người lao động chịu nhiều thiệt thòi. Số thời gian đóng BHXH là điều kiện hưởng chế độ BHXH đồng thời cũng là căn cứ tính mức hưởng các chế độ BHXH. Ví dụ như:

- Hưởng lương hưu: người lao động phải đóng đủ 20 năm BHXH, cứ đóng giảm đi 1 năm bị trù đi 2% tỷ lệ hưởng lương hưu đối với các trường hợp thông thường.

- Hưởng chế độ thai sản: người lao động bắt buộc phải có thời gian tham gia BHXH từ đủ 03 hoặc 06 tháng trong vòng 12 tháng trước khi sinh con và tháng tùy từng trường hợp mà tổng số tháng đóng BHXH có thể phải lớn hơn 12.

- Hưởng trợ cấp thất nghiệp: Người lao động buộc đóng đủ 12 tháng trở lên trước khi chấm dứt hợp đồng lao động.

- Hưởng chế độ bảo hiểm xã hội 1 lần: thời gian tham gia BHXH là căn cứ tính hưởng BHXH 1 lần.

- Hưởng chế độ ốm đau: thời gian tham gia BHXH là căn cứ tính số ngày nghỉ hưởng chế độ ốm đau.

Hướng giải quyết có lợi cho người lao động

Người lao động hoàn toàn có thể đề nghị công ty cũ chốt sổ BHXH cho khoảng thời gian đã đóng BHXH ở công ty cũ trong trường hợp công ty không đóng nốt cho người lao động số tháng tham gia BHXH còn thiếu.

Người lao động không nên hủy toàn bộ quá trình tham gia BHXH tại công ty cũ do không chốt được sổ bảo hiểm bởi khi đó lao động sẽ tự làm mất quyền lợi bảo hiểm cho khoảng thời gian tham gia BHXH đã hủy.

Trường hợp công ty cũ không thực hiện thủ tục xác nhận thời gian đóng BHXH/ chốt sổ BHXH người lao động có thể làm đơn khiếu nại theo quy định tại Điều 15 Nghị định 24/2018/NĐ-CP. Thời hạn giải quyết không quá 30 ngày kể từ ngày thụ lý đối với các vụ việc thông thường và không quá 60 ngày đối với vụ việc đặc biệt.

Nếu quá thời hạn giải quyết nêu trên mà không được giải quyết hoặc người lao động không đồng ý với quyết định được đưa ra thì có thể khiếu nại lần hai đến Chánh Thanh tra Sở Lao động – Thương binh và Xã hội, nơi người sử dụng lao động đặt trụ sở chính. Thời hạn giải quyết khiếu nại lần 02 đối với các vụ việc thông thường là 45 ngày kể từ ngày thụ lý, không quá 90 ngày đối với vụ việc đặc biệt.

Về phía công ty cũ có thể bị xử phạt vi phạm hành chính từ 01 - 20 triệu đồng (theo quy định tại khoản 2 Điều 12 Nghị định 12/2022/NĐ-CP). Do đó thông thường nếu người lao động đã có đơn khiếu nại gửi tòa án thì công ty cũ sẽ bắt buộc phải chốt sổ BHXH cho người lao động theo đúng quy định.