Lựa chọn học nghề sau khi thi tốt nghiệp có phải chỉ dành cho học sinh yếu? Sinh viên học nghề được hưởng những chính sách gì?

Nội dung chính

• Lựa chọn học nghề sau kỳ thi tốt nghiệp có phải chỉ dành cho học sinh yếu?
• Tại sao nhiều bạn trẻ ngày nay lại lựa chọn học nghề thay vì học đại học?
• Sinh viên học nghề được hưởng những chính sách gì?

Lựa chọn học nghề sau kỳ thi tốt nghiệp có phải chỉ dành cho học sinh yếu?

Lựa chọn học nghề sau khi thi tốt nghiệp không chỉ dành riêng cho học sinh yếu. Thực tế là học nghề đang trở thành một lựa chọn hấp dẫn và có giá trị cao cho nhiều người, bao gồm cả những học sinh giỏi.

Vài năm trở lại đây, số lượng thí sinh đạt điểm học bạ hoặc điểm thi tốt nghiệp trung học phổ thông cao nộp hồ sơ vào trường cao đẳng ngày càng tăng. Trong đó, có những thí sinh dư điểm đậu trường đại học tốt nhưng lại từ chối đăng ký xét tuyển đại học để nhập học vào trường cao đẳng.

PGS-TS Nguyễn Đức Minh, Hiệu trưởng Trường CĐ Kinh tế đối ngoại, cho biết sáng 20.7 là ngày đầu tiên trường nhận hồ sơ đăng ký xét tuyển trực tiếp, chỉ sau 2 ngày Bộ GD-ĐT công bố kết quả thi tốt nghiệp. Trong buổi sáng đã có 500 TS đến nộp hồ sơ theo kết quả thi tốt nghiệp và hoàn tất thủ tục nhập học theo phương thức xét học bạ.

"Năm học 2022 - 2023, có 977 sinh viên có mức điểm thi tốt nghiệp THPT từ 20 trở lên, chiếm khoảng 28% chỉ tiêu ở phương thức xét điểm thi và 1.700 em có điểm học bạ từ 22 trở lên, chiếm 48,57% chỉ tiêu ở phương thức xét điểm học bạ", PGS-TS Đức Minh thông tin thêm.

Trong kỳ tuyển sinh năm 2022, Trường CĐ Công nghệ Thủ Đức cũng khen thưởng cho hàng chục tân sinh viên có mức điểm thi tốt nghiệp THPT từ 23,25 - 24,45 điểm.

Tiến sĩ Lê Đình Kha, Hiệu trưởng Trường CĐ Kỹ thuật Cao Thắng, cũng cho hay hằng năm tại trường có hàng trăm TS điểm rất cao ở các phương thức xét điểm thi đánh giá năng lực, điểm thi tốt nghiệp THPT và điểm học bạ. "Với mức điểm thi 25, 26 các em hoàn toàn có thể trúng tuyển vào các trường ĐH tốt, nhưng các em đã quyết định học tại trường ngay từ đầu. Điều này cho thấy quan niệm lựa chọn nơi học đang dần thay đổi trong TS và phụ huynh", tiến sĩ Kha nhận định.

Thái Quang Lộc (H.Đồng Phú, Bình Phước) thi tốt nghiệp THPT năm 2022 được 26,1 điểm, đã từ chối xét tuyển ĐH để đăng ký vào Trường CĐ Kỹ thuật Cao Thắng và trở thành thủ khoa ngành công nghệ kỹ thuật ô tô ở phương thức xét điểm thi tốt nghiệp THPT. Lộc bày tỏ: "Em quyết định chọn CĐ vì chi phí học tập thấp, bớt gánh nặng tài chính cho ba mẹ, và ra trường được doanh nghiệp tuyển dụng ngay". Tương tự, còn có Nguyễn Thị Kim Liên (Bình Thuận), thủ khoa năm 2022 của Trường CĐ Kinh tế đối ngoại ở phương thức xét điểm thi tốt nghiệp THPT với mức điểm 25,5. Ngô Trọng Thoại (Sóc Trăng), đạt 29,3 điểm học bạ, là thủ khoa ở phương thức xét học bạ của Trường CĐ Công thương TP.HCM vào năm 2022...

Thạc sĩ Phan Thị Hằng, Phó phòng Đào tạo Trường CĐ nghề Vĩnh Phúc, cũng chia sẻ: "Trường cũng từng tiếp nhận một em là một trong 10 thủ khoa kỳ thi tốt nghiệp THPT của tỉnh vào học".

Có thể thấy, học nghề không chỉ dành cho học sinh yếu, mà còn là một lựa chọn thú vị và có giá trị cao cho những người có đam mê và muốn trau dồi kỹ năng chuyên môn trong các lĩnh vực đặc thù. Nó cung cấp cơ hội nghề nghiệp và khám phá con đường sự nghiệp đa dạng và phong phú.

Lựa chọn học nghề sau khi thi tốt nghiệp có phải chỉ dành cho học sinh yếu? (Hình từ Internet)

Tại sao nhiều bạn trẻ ngày nay lại lựa chọn học nghề thay vì học đại học?

Có nhiều lý do khiến nhiều bạn trẻ ngày nay lựa chọn học nghề thay vì học đại học:

- Khám phá sở thích và đam mê: Học nghề cho phép các bạn trẻ tìm hiểu và phát triển sở thích và đam mê trong các lĩnh vực cụ thể như kỹ thuật, nghệ thuật, kỹ năng thực hành v.v. Học nghề giúp họ tập trung vào những gì họ thích và muốn phát triển thành sự nghiệp.

- Không phải mọi công việc đều cần đại học: Trước đây, đại học thường được coi là cánh cửa duy nhất dẫn tới thành công nghề nghiệp. Tuy nhiên, ngày nay, với sự phát triển của các lĩnh vực công nghệ, thương mại, nghệ thuật và kỹ thuật, có nhiều công việc không yêu cầu bằng cử nhân và điều này tạo ra cơ hội cho học nghề.

- Chi phí học tập: Học nghề thường có chi phí học tập thấp hơn so với học đại học. Các chương trình đào tạo ngắn hạn hoặc trình độ cao đẳng thường tiết kiệm thời gian và tiền bạc, giúp các bạn trẻ tiếp cận nhanh chóng với thị trường lao động.

- Cơ hội việc làm: Một số ngành nghề yêu cầu kỹ thuật cao và trình độ chuyên môn, và học nghề cung cấp đào tạo chuyên sâu trong các lĩnh vực này. Điều này tạo ra cơ hội việc làm tốt và ổn định cho các bạn trẻ.

- Tích hợp giáo dục và thực hành: Học nghề thường tích hợp giữa giảng dạy lý thuyết và thực hành thực tế. Điều này giúp học sinh có cơ hội áp dụng ngay những kiến thức đã học vào thực tiễn, đồng thời hỗ trợ việc xây dựng kỹ năng thực tế cho công việc trong tương lai.

- Thời gian nhanh chóng có việc làm: Học nghề thường kéo dài trong khoảng từ vài tháng đến vài năm, tùy thuộc vào loại chương trình đào tạo. Khi tốt nghiệp, học sinh có thể nhanh chóng vào làm việc và kiếm thu nhập thay vì phải dành nhiều năm để học đại học.

Tóm lại, sự lựa chọn học nghề thay vì học đại học được thúc đẩy bởi nhiều yếu tố, bao gồm sở thích cá nhân, cơ hội việc làm, tích hợp giáo dục và thực hành, và chi phí học tập. Điều này tạo ra sự đa dạng và lựa chọn cho các bạn trẻ khi xây dựng con đường nghề nghiệp của mình.

Sinh viên học nghề được hưởng những chính sách gì?

Tại khoản 1 Điều 62 Luật Giáo dục nghề nghiệp 2014 có quy định như sau:

Chính sách đối với người học

1. Người học được hưởng chính sách học bổng, trợ cấp xã hội, chế độ cử tuyển, chính sách tín dụng giáo dục, chính sách miễn, giảm phí dịch vụ công cộng cho học sinh, sinh viên quy định tại các Điều 89, 90, 91 và 92 của Luật giáo dục.

...

Như vậy, đối chiếu với Luật Giáo dục 2019, sinh viên học nghề được hưởng những chính sách sau:

(1) Tín dụng giáo dục

Nhà nước có chính sách tín dụng ưu đãi về lãi suất, điều kiện và thời hạn vay tiền để người học có điều kiện học tập. Khuyến khích xã hội hóa hoạt động tín dụng giáo dục.

(2) Học bổng, trợ cấp xã hội, miễn, giảm học phí, hỗ trợ tiền đóng học phí và chi phí sinh hoạt

- Cấp học bổng khuyến khích học tập cho học sinh đạt kết quả học tập xuất sắc ở trường chuyên, trường năng khiếu quy định tại Điều 62 Luật Giáo dục 2019 và người học có kết quả học tập, rèn luyện từ loại khá trở lên ở cơ sở giáo dục nghề nghiệp, cơ sở giáo dục đại học; cấp học bổng chính sách cho sinh viên hệ cử tuyển, học sinh trường dự bị đại học, trường phổ thông dân tộc nội trú, người học trong cơ sở giáo dục nghề nghiệp dành cho thương binh, người khuyết tật.

- Cấp và miễn, giảm học phí cho người học là đối tượng được hưởng chính sách xã hội, người dân tộc thiểu số ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, trẻ mồ côi, trẻ em không nơi nương tựa, người khuyết tật, người thuộc hộ nghèo và hộ cận nghèo.

(3) Miễn, giảm giá vé dịch vụ công cộng cho học sinh, sinh viên

Học sinh, sinh viên được hưởng chế độ miễn, giảm giá vé khi sử dụng các dịch vụ công cộng về giao thông, giải trí, tham quan viện bảo tàng, di tích lịch sử, công trình văn hóa theo quy định của Chính phủ.

(4) Chế độ cử tuyển

Nhà nước thực hiện tuyển sinh vào trung cấp, cao đẳng, đại học theo chế độ cử tuyển đối với học sinh là người dân tộc thiểu số rất ít người; học sinh là người dân tộc thiểu số ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn chưa có hoặc có rất ít cán bộ, công chức, viên chức là người dân tộc thiểu số; có chính sách tạo nguồn cử tuyển, tạo điều kiện thuận lợi để các đối tượng này vào học trường phổ thông dân tộc nội trú và tăng thời gian học dự bị đại học.

Ngoài ra còn các chính sách khác được quy định tại Điều 62 Luật Giáo dục nghề nghiệp 2014 như sau:

Chính sách đối với người học

...

2. Người học được Nhà nước miễn học phí trong các trường hợp sau đây:

a) Người học các trình độ trung cấp, cao đẳng là người có công với cách mạng và thân nhân của người có công với cách mạng theo quy định của pháp luật về ưu đãi người có công với cách mạng; người dân tộc thiểu số thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo; người dân tộc thiểu số rất ít người ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn và đặc biệt khó khăn; người mồ côi cả cha lẫn mẹ, không nơi nương tựa;

b) Người tốt nghiệp trung học cơ sở học tiếp lên trình độ trung cấp;

c) Người học các trình độ trung cấp, cao đẳng đối với các ngành, nghề khó tuyển sinh nhưng xã hội có nhu cầu theo danh mục do Thủ trưởng cơ quan quản lý nhà nước về giáo dục nghề nghiệp ở trung ương quy định; người học các ngành, nghề chuyên môn đặc thù đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh theo quy định của Chính phủ.

3. Người học là phụ nữ, lao động nông thôn khi tham gia các chương trình đào tạo trình độ sơ cấp và các chương trình đào tạo dưới 03 tháng được hỗ trợ chi phí đào tạo theo quy định của Thủ tướng Chính phủ.

4. Học sinh tốt nghiệp trường trung học cơ sở dân tộc nội trú, trường trung học phổ thông dân tộc nội trú, kể cả nội trú dân nuôi được tuyển thẳng vào học trường trung cấp, cao đẳng công lập.

5. Người học là người dân tộc thiểu số thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo, người khuyết tật; người học là người dân tộc Kinh thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo hoặc là người khuyết tật mà có hộ khẩu thường trú tại vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, vùng dân tộc thiểu số, biên giới, hải đảo; học sinh trường phổ thông dân tộc nội trú khi tham gia chương trình đào tạo trình độ trung cấp, trình độ cao đẳng được hưởng chính sách nội trú theo quy định của Thủ tướng Chính phủ.

6. Trong quá trình học tập nếu người học đi làm nghĩa vụ quân sự hoặc do ốm đau, tai nạn, thai sản không đủ sức khỏe hoặc gia đình có khó khăn không thể tiếp tục học tập hoặc đi làm thì được bảo lưu kết quả học tập và được trở lại tiếp tục học tập để hoàn thành khóa học. Thời gian được bảo lưu kết quả học tập không quá 05 năm.

7. Những kiến thức, kỹ năng mà người học tích lũy được trong quá trình làm việc và kết quả các mô-đun, tín chỉ, môn học người học đã tích lũy được trong quá trình học tập ở các trình độ giáo dục nghề nghiệp được công nhận và không phải học lại khi tham gia học các chương trình đào tạo khác.

8. Người học sau khi tốt nghiệp được hưởng các chính sách sau đây:

a) Được tuyển dụng vào các cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội, đơn vị sự nghiệp công lập, lực lượng vũ trang theo quy định; ưu tiên đối với những người có bằng tốt nghiệp loại giỏi trở lên;

b) Được hưởng tiền lương theo thỏa thuận với người sử dụng lao động dựa trên vị trí việc làm, năng lực, hiệu quả làm việc nhưng không được thấp hơn mức lương cơ sở, mức lương tối thiểu hoặc mức lương khởi điểm đối với công việc hoặc chức danh có yêu cầu trình độ trung cấp, trình độ cao đẳng theo quy định của pháp luật.