Có được kéo dài tuổi lao động khi đã đến tuổi nghỉ hưu?

Nội dung chính

• Có được kéo dài tuổi lao động khi đã đến tuổi nghỉ hưu?
• Chế độ làm việc cho người lao động cao tuổi được quy định như thế nào?
• Người sử dụng lao động có phải đóng bảo hiểm cho người lao động cao tuổi hay không?

Có được kéo dài tuổi lao động khi đã đến tuổi nghỉ hưu?

Theo Điều 148 Bộ Luật Lao động 2019 quy định về người lao động cao tuổi như sau:

Người lao động cao tuổi

1. Người lao động cao tuổi là người tiếp tục lao động sau độ tuổi theo quy định tại khoản 2 Điều 169 của Bộ luật này.

Dẫn chiếu đến khoản 2 Điều 169 Bộ luật Lao động 2019 có quy định:

Tuổi nghỉ hưu

1. Người lao động bảo đảm điều kiện về thời gian đóng bảo hiểm xã hội theo quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội được hưởng lương hưu khi đủ tuổi nghỉ hưu.

2. Tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường được điều chỉnh theo lộ trình cho đến khi đủ 62 tuổi đối với lao động nam vào năm 2028 và đủ 60 tuổi đối với lao động nữ vào năm 2035.

Kể từ năm 2021, tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường là đủ 60 tuổi 03 tháng đối với lao động nam và đủ 55 tuổi 04 tháng đối với lao động nữ; sau đó, cứ mỗi năm tăng thêm 03 tháng đối với lao động nam và 04 tháng đối với lao động nữ.

Ngoài ra, hệ thống pháp luật hiện nay còn quy định về kéo dài tuổi lao động trong một số lĩnh vực và ngành nghề nhất định. Theo quy định tại khoản 4 Điều 169 Bộ luật Lao động 2019 có đề cập đến như sau:

Tuổi nghỉ hưu

...

4. Người lao động có trình độ chuyên môn, kỹ thuật cao và một số trường hợp đặc biệt có thể nghỉ hưu ở tuổi cao hơn nhưng không quá 05 tuổi so với quy định tại khoản 2 Điều này tại thời điểm nghỉ hưu, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.

Theo đó, pháp luật cho phép kéo dài tuổi nghỉ hưu trong một số trường hợp nhất định, như vậy những người này đương nhiên được xem là người lao động cao tuổi.

Có được kéo dài tuổi lao động khi đã đến tuổi nghỉ hưu? (Hình từ Internet)

Chế độ làm việc cho người lao động cao tuổi được quy định như thế nào?

Tại khoản 2 Điều 148 Bộ luật Lao động 2019 quy định:

Người lao động cao tuổi

...

2. Người lao động cao tuổi có quyền thỏa thuận với người sử dụng lao động về việc rút ngắn thời giờ làm việc hằng ngày hoặc áp dụng chế độ làm việc không trọn thời gian.

Như vậy, việc rút ngắn thời giờ làm việc hằng ngày hoặc áp dụng chế độ làm việc không trọn thời gian hiện nay do người sử dung lao động quyết định.

Điều 149 Bộ luật Lao động 2019 bổ sung về chế độ làm việc cho người lao động cao tuổi như sau:

- Khi sử dụng người lao động cao tuổi, hai bên có thể thỏa thuận giao kết nhiều lần hợp đồng lao động xác định thời hạn

- Người sử dụng lao động có trách nhiệm quan tâm chăm sóc sức khỏe của người lao động cao tuổi tại nơi làm việc.

- Khi người lao động cao tuổi đang hưởng lương hưu theo quy định của Luật Bảo hiểm xã hội mà làm việc theo hợp đồng lao động mới thì ngoài quyền lợi đang hưởng theo chế độ hưu trí, người lao động cao tuổi được hưởng tiền lương và các quyền lợi khác theo quy định của pháp luật, hợp đồng lao động.

- Không được sử dụng người lao động cao tuổi làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm có ảnh hưởng xấu tới sức khỏe người lao động cao tuổi, trừ trường hợp bảo đảm các điều kiện làm việc an toàn theo quy định ở Điều 29 Nghị định 39/2016/NĐ-CP. Đó là những điều kiện bắt buộc phải đảm bảo:

Điều kiện sử dụng người lao động cao tuổi làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm

1. Chỉ sử dụng người lao động cao tuổi làm các nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm có ảnh hưởng xấu tới sức khỏe người lao động cao tuổi khi có đủ các Điều kiện sau đây:

a) Người lao động cao tuổi phải là người có kinh nghiệm, với thâm niên nghề nghiệp từ đủ 15 năm trở lên; trong đó có ít nhất 10 năm hành nghề liên tục tính đến trước thời Điểm ký hợp đồng lao động với người lao động cao tuổi;

b) Người lao động cao tuổi là người có tay nghề cao, có chứng nhận hoặc chứng chỉ nghề hoặc được công nhận là nghệ nhân theo quy định của pháp luật; người sử dụng lao động phải tổ chức kiểm tra, sát hạch trước khi ký hợp đồng lao động;

c) Người lao động cao tuổi phải có đủ sức khỏe theo tiêu chuẩn sức khỏe do Bộ trưởng Bộ Y tế ban hành sau khi có ý kiến của bộ chuyên ngành tương ứng với nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm; được người sử dụng lao động tổ chức khám sức khỏe định kỳ ít nhất 02 lần trong 01 năm;

d) Chỉ sử dụng không quá 05 năm đối với từng người lao động cao tuổi;

đ) Phải bố trí ít nhất 01 người lao động không phải là người lao động cao tuổi cùng làm với người lao động cao tuổi khi triển khai công việc tại một nơi làm việc;

e) Có đơn của người lao động cao tuổi về sự tự nguyện làm việc để người sử dụng lao động xem xét trước khi ký hợp đồng lao động.

Người sử dụng lao động có phải đóng bảo hiểm cho người lao động cao tuổi hay không?

Việc người sử dụng lao động có phải đóng bảo hiểm cho người lao động cao tuổi hay không phải tùy thuộc vào việc người lao động cao tuổi đã hưởng lương hưu hay chưa mà người sử dụng lao động xem xét xem có phải đóng bảo hiểm cho họ.

Trường hợp 1: Người lao động cao tuổi đang hưởng lương hưu

Người lao động đáp ứng đủ 02 điều kiện về độ tuổi và số năm đóng bảo hiểm xã hội thì sẽ được hưởng lương hưu hàng tháng. Theo quy định tại khoản 2 Điều 149 Bộ luật Lao động 2019, người lao động cao tuổi đang hưởng lương hưu mà làm việc theo hợp đồng lao động mới thì ngoài chế độ hưu trí, người lao động còn được được hưởng tiền lương và các quyền lợi khác theo pháp luật và hợp đồng lao động.

Bên cạnh đó, tại khoản 9 Điều 123 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 cũng nêu rõ: người hưởng lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội, trợ cấp hằng tháng mà đang giao kết hợp đồng lao động thì không thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc.

Theo đó, nếu người lao động cao tuổi đang hưởng lương hưu hàng tháng thì doanh nghiệp sử dụng lao động cao tuổi sẽ không phải đóng bảo hiểm cho họ.

Tuy nhiên, thay vì đóng bảo hiểm thì doanh nghiệp phải trả thêm cho người lao động cao tuổi một khoản tiền tương đương với mức người sử dụng lao động đóng Bảo hiểm xã hội bắt buộc, Bảo hiểm y tế, Bảo hiểm thất nghiệp theo khoản 3 Điều 168 Bộ luật Lao động 2019.

Trường hợp 2: Người lao động cao tuổi chưa hưởng lương hưu

Theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, người lao động ký hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 01 tháng trở lên thì sẽ thuộc đối tượng phải tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc.

Đồng thời, theo quy định của Luật Bảo hiểm xã hội 2014 thì người lao động hưởng lương hưu không thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc.

Do đó, nếu người lao động cao tuổi chưa hưởng lương hưu hằng tháng và đang làm việc theo hợp đồng lao động xác định thời hạn từ đủ 01 tháng trở lên phải tham gia bảo hiểm.